Ndalichako awaomba wawekezaji kuunga mkono ujenzi wa Vyuo vya Ufundi Stadi

Waziri wa Elimu, Sayansi na Teknolojia, Prof. Joyce Ndalichako amewaomba wawekezaji mbalimbali nchini yakiwemo makampuni ya uchimbaji madini kuunga mkono juhudi za serikali katika kujenga vyuo vya elimu na mafunzo ya ufundi stadi ili kupanua wigo wa upatikanaji wa elimu hiyo kwa wananchi.

Prof. Ndalichako alitoa rai hiyo Alhamisi, tarehe 24 Oktoba 2019 alipokuwa akiwahutubia viongozi na wananchi wilayani Chato baada ya kuweka Jiwe la Msingi la Mradi wa Ujenzi wa Chuo cha Ufundi Stadi cha Wilaya ya Chato wenye thamani ya Shilingi za Kitanzania 10,713,316,360.57.

Alitoa mfano wa makampuni ya madini ambayo yamewekeza katika Kanda ya Ziwa kuwa licha ya kujenga vyuo, yanaweza pia kusaidia vifaa vya kufundishia na kujifunzia kama mitambo kwa ajili ya maabara na karakana za vyuo.

“Juhudi kama hizo zimefanyika kupitia mradi wa IMTT unaoratibiwa na Chuo cha VETA cha Moshi, ambao unawashirikisha wamiliki wa Migodi ya Geita, Bulyanhulu, Buzwagi na North Mara. Bila shaka utaratibu kama huo unawezekana hata kwa Chuo hiki cha Wilaya ya Chato kitakapokamilika,” alisema.

Sambamba na hilo, Prof. Ndalichako aliwaomba wananchi na wadau mbalimbali kuhamasisha vijana kujiunga na elimu na mafunzo ya ufundi stadi, kwani ndio mkombozi mkubwa kwa vijana katika kupata ajira.

“Mafunzo ya ufundi stadi ni muhimu kwa kila ngazi, darasa la saba, form four (kidato cha nne), form six (kidato cha sita) na hata chuo kikuu. Unaweza kujifunza ufundi stadi ili ukusaidie kuingia kwenye soko la ajira kwa urahisi,” alisema.

Kwa upande wake, Waziri wa Nishati ambaye pia ni Mbunge wa Jimbo la Chato, Dkt. Medard Kalemani aliahidi kuwa balozi wa ufundi stadi kwa kuhamasisha watu wajiunge na ufundi stadi kila atakapokuwa na mkutano katika maeneo mbalimbali.

Naye Mkuu wa Mkoa wa Geita, Mhandisi Robert Gabriel alisema ana matumaini makubwa kuwa chuo cha VETA Chato kitasaidia katika ubunifu wa teknolojia za uchimbaji na uchakataji madini katika mkoa huo ambao umejaliwa utajiri mkubwa wa madini ya dhahabu.

Akitoa maelezo mafupi, Mkurugenzi Mkuu wa Mamlaka ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi, Dkt. Pancras Bujulu alisema Ujenzi wa Chuo cha Ufundi Stadi cha Wilaya ya Chato ni miongoni mwa miradi zaidi 40 ya ujenzi wa vyuo vipya vya ufundi stadi na upanuzi wa vyuo vilivyopo ukilenga kutimiza Lengo la kuongeza usawa wa upatikanaji wa elimu na mafunzo ya ufundi Stadi nchini.

Alisema, juhudi hizo pia zinasaidia Vilevile kutimiza shabaha ya kuongeza udahili wa wanafunzi kutoka wanafunzi 200,000 ya mwaka 2016/2017 hadi 700,000 ifikapo mwaka 2021.

Aliongeza kuwa ujenzi wa chuo hicho utasaidia kuongeza fursa za upatikanaji wa elimu na mafunzo ya ufundi stadi katika mkoa wa Geita ambao kwa takwimu za mwaka huu ulikuwa na vyuo vitatu tu vya ufundi vya ufundi stadi vikiwa vinamilikiwa na taasisi za dini na binafsi huku uwezo wa kudahili ukiwa wanafunzi wasiozidi 300 kwa mwaka.

“Kutokana na uhaba wa fursa za mafunzo ya kuwawezesha kupata ujuzi, vijana wengi wanaishia kutegemea kilimo na uchimbaji madini mdogo ili kumudu maisha ya kila siku. Kwa kutambua changamoto hiyo, VETA imeamua kuwekeza katika kujenga vyuo vya ufundi Stadi katika mkoa huu ili ili kupanua fursa kwa jamii, hasa vijana wa mkoa huu. Licha ya chuo cha Chato, tunajenga pia chuo cha Ufundi Stadi cha Mkoa katika eneo la eneo la Magogo mjini Geita,” Alisema

Akieleza kuhusu aina ya mafunzo yatakayotolewa, Dkt. Bujulu alisema miongoni mwa mambo yaliyozingatiwa ni pamoja na ukweli kuwa Wilaya ya Chato iko karibu na hifadhi za Taifa za Burigi Chato na Rubondo, hali itakayosababisha ongezeko la uhitaji wa nguvukazi yenye ujuzi katika fani za hoteli, huduma ya chakula na utalii kwa ujumla.

“Ili kukidhi haja hii, Chuo cha wilaya ya Chato kitakuwa na fani ya Mapishi na Uhudumu wa hoteli. Ni matumaini yetu siku za usoni tutaongeza fani zingine za Ukarimu kama vile uongozaji wa watalii. Matarajio ni kuwa Mji wa Chato utakua kwa kasi ukipokea wawekezaji wengi katika sekta ya ukarimu na kukuza uchumi wa wilaya na wanachi kwa ujumla,” alifafanua zaidi.

Alieleza mambo mengine yaliyozingatiwa ni kuwa Wilaya ya Chato kuwa na utajiri wa maji ya Ziwa Victoria na hivyo kuhusisha wananchi wengi katika shughuli za uvuvi, lakini wananchi hawanufaiki vyema na shughuli hizo kutokana na njia duni za uvuvi na uchakataji samaki. 

“Kwa kutambua hili, chuo cha Chato kitakuwa na fani ya Uvuvi na Uchakataji wa Mazao ya Samaki ili wahitimu wa fani hii wakawe chachu ya uongezaji wa mnyororo wa thamani kwa mazao ya uvuvi,” alisema

Mwenyekiti wa Bodi ya Taifa ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi, Peter Maduki alieleza kuwa licha ya jitihada zinazofanywa na VETA kuendelea kujenga vyuo katika maeneo mbalimbali nchini, suala la ubora wa mafunzo linaendelea kuzingatiwa.

Alitaja miongoni mwa jitihada za kuzingatia ubora wa mafunzo kuwa hivi karibuni Mamlaka imeajiri walimu wapya 400 ambao kwanza walipelekwa kwenye Chuo cha Walimu wa Ufundi Stadi Morogoro ili kuandaliwa kabla ya kusambazwa kwenye vyuo mbalimbali nchini.

Katika Taarifa yake Fupi kuhusu Mradi, Kaimu Mkurugenzi wa VETA Kanda ya Ziwa, Michael Ikongoli alisema Mradi huo unatekelezwa  katika kijiji cha Itale, Kata ya Muungano, Tarafa ya Buzirayombo, Wilaya ya Chato, Mkoa wa Geita, kwa gharama za Shilingi za Kitanzania 10,713,316,360.57 ukijumuisha ujenzi wa majengo 27 pamoja na kazi za nje.

Mkandarasi wa ujenzi wa Chuo hicho ni C. F. Builders Ltd; Msanifu Majengo ni Sky Architects Consultancy; Mkadiriaji gharama za Ujenzi: Project Group Ltd; Wahandisi Washauri ni RH Engineering Consultants Ltd na MES Engineering Consultancy Ltd.

Chuo hicho kitakapokamilika kitakuwa na uwezo wa kudahili wanafunzi 480 kwa mafunzo ya muda mrefu na wanafunzi wasiopungua 800 kwa mafunzo ya muda mfupi katika  kozi za Ufundi Bomba; Ushonaji Nguo; Ufundi Magari; Uvuvi na Uchakataji wa Samaki; Ukarimu na Huduma ya Vyakula; Umeme na Uashi.